Gerdie van Gerwen geschreven januari 2017
Natuurtuin.
‘Of ik geen tijd meer had, dat tuinafval op te ruimen’, vroeg iemand me laatst.
Ja, ik kan me voorstellen dat men zich dat afvraagt bij het zien van een stapeltje oude dahlia’s.
Die afgelopen zomer volop gebloeid hebben, losgeknipt zijn van hun knollen, en nu langzaam liggen te vergaan in mijn tuin.
Wat deze man niet wist was, dat ik dat stapeltje bewust had laten liggen.
Hij reageerde wat verbaasd toen ik hem dat zei. ‘En als je goed rond kijkt’, voegde ik eraan toe, ‘dan zie je wel meer van die stapeltjes liggen’. ‘Ogenschijnlijk allemaal niet zo netjes en opgeruimd’, ging ik verder. ‘Maar het is een bewust geordende chaos’.
En meteen kreeg deze persoon een lange uitleg van mij over onze duurzame en natuurlijke tuin.
Met vooral een doel. Een doel om zoveel mogelijk pure natuur en dieren om ons heen te krijgen.
Voortgekomen uit mijn liefde voor de natuur.
Zo plaatsten we meteen bij het intrekken in dit boerderijtje een houtwal.
We lieten een greppel graven en gebruikten de vrijgekomen grond als wallichaam. Daar bovenop plaatsen we bomen en struiken.
En om de houtwal authentiek te houden werden dat bomen en struiken die ook voorkomen in deze streek, zoals de meidoorn, hondsroos, sleedoorn, bramen en vlierbes. Met een aantal bomen ertussen, zoals de els en de es.
Houtwallen werden vroeger gebruikt als afzetting van weilanden en scheiding van kavels. Het mooie is dat deze houtwal veel dieren aantrekt en elk seizoen een andere sfeer uitstraalt. Daarnaast heeft het een duurzaam karakter.
Want alles wat het produceert is te gebruiken. Bloemen, bessen en bramen zijn eetbaar en te verwerken in sapjes en jam. Takken ter decoratie te plaatsen in een vaas. Daarnaast dien je eens per twee jaar te snoeien en of te kappen. Het snoeihout voorziet vuurkorf of kachel van stookhout. Of je creëert je eigen houtsnippers met behulp van een hakselaar.
Naast deze groene duurzaamheid trekt een houtwal een veelheid aan dieren aan.
In de greppel vertoeven graag kikkers en hagedissen. Tussen de struiken voelen vogels zich veilig en wie hoog wil neemt plaats in de boom.
Er wordt dan ook veel genesteld in het voorjaar en in het najaar snoepen ze van de bessen.
Een houtwal is dus vooral groen, in de meest brede zin van het woord.
Een scheiding niet als strak geschoren haag maar een kleurrijk bont palet vol leven, natuur en biodiversiteit.
Maar om terug te komen op dat stapeltje bijna vergane dahlia’s. Die blijven liggen en mogen rotten.
De stapel vormt een overwinterplek voor insecten, slakjes en regenwormen.
Het trekt vogels en egels aan die de boel omgooien en het lekkers eten wat ze tegenkomen
en het rottingsproces dient als natuurlijke voeding voor de bodem.
Nu is het niet zo dat je de boel lekker kan laten liggen en de natuur zijn gang kan laten gaan.
Want een teveel aan verterend materiaal kan juist ziektes brengen. Dus natuurlijk tuinieren, vraagt oog voor detail en kennis over de natuur.
Ik zag dat de persoon voor me overspoeld was met informatie.
Het leek mij genoeg. Ook al kon ik nog even doorgaan.
‘Geweldig om te horen’, zei hij. ‘Zo zie ik je tuin ineens anders. Als een prachtig stukje natuur! Dank voor je uitleg.’
Trots ging ik verder. Met werken in mijn natuurtuin.